Yetim kalan Yusuf’un hayatı, Nazilli kaymakamının onu evlat edinmesiyle birlikte tamamen değişir. Ancak Yusuf’un bu yeni dünyası, adaletsizlikle, çıkar ilişkileriyle ve içten içe çürümüş bir dünyayla örülüdür. Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf’ta aşkı, öfkeyi, hayal kırıklığını ve taşranın kasvetli yaşantısını yalın ama incelikli bir dille işler. Yusuf ile Muazzez’in ilişkisi, zaman içerisinde saf bir sevdaya dönüşür; fakat bu sevda zor sınavlardan geçecektir. Sabahattin Ali, bu romanında bireyin toplumla çatışmasını, taşra yaşamının baskılarını ve insanî duyguların boğulduğu dar çevreleri yalın bir dille anlatır. Sabahattin Ali, bir karakter üzerinden dönemin sosyal yapısına ışık tutar.